Muiderpoortstation 25-5-43 96721 NIOD

25 mei 1943. 500 Joden geven gevolg aan de Duitse oproep (‘Oproeping’) en melden zich aan voor vertrek naar kamp Westerbork. Urenlang wachten zij op de speciale trein die hen vanaf Station Muiderpoort naar Westerbork zal vervoeren.

Van de 7.000 joden die zich 25 mei op de Polderweg moeten melden voor deportatie naar Westerbork, verschijnen er tot grote irritatie van de Duitsers slechts 500. De volgende dag wordt de Joodse wijk in het centrum van Amsterdam afgezet. De nazi’s doorzoeken alle huizen, op zoek naar Joodse bewoners die nog niet op transport zijn. Ze vinden onder andere Jules Schelvis, zijn vrouw en zijn schoonfamilie.

Vanaf het verzamelpunt Muiderpoortstation gaat het transport naar Westerbork.

Kaart drukkerij Lindenbaum 27-5-1943 1

Kaart Lindenbaum achterkant27-5-1943
Jules gooit een kaartje aan zijn werkgever drukkerij Lindenbaum uit de trein naar Westerbork.
Jules vertelt over de kaart die hij naar Drukkerij Lindenbaum stuurde (02:49)
Jules gitaar

Jules heeft zijn gitaar meegenomen, hij denkt ’s avonds bij een kampvuur muziek te kunnen maken. Niemand weet wat er gaat gebeuren.

Kamp Westerbork is overvol. Een paar dagen na aankomst worden ze al doorgestuurd. De reis in de veewagon duurt drie dagen en drie nachten. Onderweg passeren ze Czestochowa, de plaats waar Rachels’ moeder en grootouders vandaan komen. Jules denkt dat ze naar Auschwitz gaan – die naam is bekend.

Jules en zijn vrouw komen niet in Auschwitz aan, maar in Sobibor, een volstrekt onbekend oord. Nog steeds gaan ze uit van een werkkamp. De barakken bij aankomst zien er niet onvriendelijk uit. Zogenaamde Arbeitsjuden halen hen ruw uit de trein, waarna ze hun bezittingen in een barak moeten achterlaten. Rachel verstopt haar horloge nog snel in het zand. In de chaos heeft Jules niet door dat mannen en vrouwen gescheiden worden. Hij wil nog omkijken, maar dit mag niet. Als er even later jonge sterke mannen worden uitgeselecteerd, zorgt Jules dat hij hier ook bij komt. Hij is nummer 81 en ziet de overige mensen een eind verderop op het veld zitten. Ze moeten hun kleding uittrekken, wat Jules logisch lijkt: na zoveel tijd in de stinkende wagon zal het badhuis volgen. Tijd voor afscheid nemen is er niet, maar hij denkt ze ’s avonds terug te zien.