Hendrik Willem en Johanna Gaertman

Hendrik Willem (Henk) Gaertman wordt op 25 maart 1908 geboren. Hij wordt ambtenaar op het Rotterdamse stadhuis, bij de afdeling Sport en Recreatie. Met zijn vrouw en vier kinderen woont hij in Rotterdam-Zuid. In de oorlog raakt hij betrokken bij het verzet.

In november 1944 vinden in tal van steden in Nederland grote razzia’s plaats in het kader van de Arbeitseinsatz. Gaertman wordt ook opgepakt en wordt vanuit Rotterdam via Amsterdam en Kampen naar Osnabrück in Duitsland gedeporteerd.


Vanuit Amsterdam wordt Henk Gaertman met een aantal lotgenoten per boot naar Kampen overgebracht.
Op de Zuiderzee, woensdagmiddag

Lieve Vrouw en kinderen,
Hoe Papa het maakt? Nu, na veel ellende en armoede, kou, etc. zijn we dan juist vanmiddag uit Amsterdam vertrokken naar Kampen. Een tocht van ongeveer 6 à 7 uur. Waar de reis dan heen gaat is niet bekend. Uit de aard der zaak kan ik natuurlijk niet alles vertellen. Bij mijn thuiskomst zal ik alles in geuren en kleuren vertellen. (…)

Briefkaart uit Kampen van Henk Gaertman
Lieve Vrouw en kinderen,

Momenteel zijn we verplaatst naar de Gen. van Heutszkazerne in Kampen. (…) Je begrijpt, dat praktisch de gehele dag je gedachten thuis zijn. Maar enfin, dat is niet zo. (…) Waar de uiteindelijke bestemming heen is, is onbekend. Hoe maken jullie het? (…)

In Osnabrück vlucht hij. Voor straf moet hij naar het Arbeitserziehungslager (werkopvoedingskamp) Ohrbeck. Daar sterft hij na een ongeval en daaropvolgende mishandelingen door bewakers.

Een 21-jarige medegevangene informeert in mei 1945 Gaertmans vrouw over de dood van haar man. De naam van die medegevangene is onbekend. Hij kon zijn ervaringen niet verwerken en stierf.

Als Gaertmans vrouw in 1953 jong sterft, zijn de vier kinderen nog minderjarig.

De kinderen van Henk en Johanna Gaertman in 1946

© Foto’s en brieven: Hendrik Willem Gaertman, Oostvoorne