Bij het dorp Gross-Rosen (sinds de oorlog Pools en Rogoznica genaamd) wordt op 2 augustus 1940 een satellietkamp van Sachsenhausen in gebruik genomen. Op 1 mei 1941 wordt het een zelfstandig concentratiekamp.

Gross-Rosen biedt aanvankelijk geen overlevingskansen. Binnen enkele weken tot enkele maanden bezwijken de gevangenen door de combinatie van een hongerdieet en uitputtend werk in steengroeven. Onder de slachtoffers in die periode zijn tientallen Nederlandse politieke gevangenen, vooral communisten.

Vanaf augustus 1942 worden de gevangenen langer in leven gehouden om ze in de oorlogsindustrie te kunnen gebruiken. Aan Gross-Rosen wordt een netwerk van vele tientallen sub-kampen verbonden. De gevangenen werken onder andere voor bedrijven als Krupp, I.G. Farben, Siemens und Halske, Daimler Benz en Blaupunkt.

Gross-Rosen is ook een van de kampen waarin West-Europese verzetsstrijders in Nacht und Nebel verdwijnen.

Pas vanaf het najaar van 1944, als Auschwitz en andere kampen vanwege het oprukkende Rode Leger worden geëvacueerd, komen er veel Joodse gevangenen in Gross-Rosen.

Naar schatting 40.000 mensen zijn in Gross-Rosen omgekomen. Het kamp wordt op 14 februari 1945 door het Sovjet-leger bevrijd.

Gross Rosen toegang

Toegangsport van het kamp

Gross-RosenAdreszijde

Op 27 juni 1943 vanuit Gross-Rosen naar Bischwalde-Abbau verstuurde vouwbrief met twee censuurstempels, waarvan een met hakenkruis.

GrossRosenBinnen

27 juni 1943

Lieve moeder en zuster!
Ik ben zeer ongerust want sinds 11 mei heb ik geen bericht van jullie. Denk aan mij en maak je meer en vaker bezorgd om mij. Ik denk altijd aan jullie. Ben gezond!
Ik kus en groet jullie.
Jullie
J. Marchlewski